7 Nisan 2025 itibarıyla Türkiye’nin 5 yıllık CDS değeri 377 baz puana çıkarak son 1,5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu yükseliş, hem küresel ekonomideki dalgalanmaların hem de Türkiye’ye özgü ekonomik risklerin yatırımcılar nezdinde yeniden ön plana çıktığını gösteriyor.
CDS Nedir? Yatırımcının Türkiye’ye Güven Endeksi
Credit Default Swap (CDS), bir ülkenin borçlarını ödeyememe riskine karşı alınan finansal sigortanın maliyetini gösterir. Bir ülkenin CDS primi ne kadar yüksekse, o ülkeye borç vermek isteyen yatırımcılar o kadar fazla teminat talep eder. Bu da hem dış borçlanma maliyetini artırır hem de yatırımcı güveninin zayıfladığına işaret eder.
CDS’teki Yükselişin Nedenleri: Fırtına Tek Sebeple Kopmuyor
CDS primindeki artış, sadece Türkiye’ye özgü değil; ancak Türkiye’nin iç dinamikleri bu yükselişi çok daha kırılgan hale getiriyor.
1. Küresel Ticaret Savaşları ve Risk Algısı
ABD’nin açıkladığı yeni gümrük tarifeleri ve Çin başta olmak üzere büyük ekonomilerin karşılık sinyalleri, global piyasaları sarstı. Risk iştahının düşmesi, gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışlarını tetikliyor.
2. Enflasyonist Baskı ve Para Politikası Endişeleri
Türkiye’de hâlâ yüksek seyreden enflasyon, para politikasına olan güveni zedeliyor. Politika faizi artırılmış olsa da, piyasaların hâlâ “sürdürülebilir sıkı para politikası”na dair tereddütleri devam ediyor.
3. Kur Belirsizliği ve Rezerv Baskısı
Döviz kurlarındaki oynaklık ve Merkez Bankası rezervleriyle ilgili soru işaretleri, yatırımcının ülkeye dair risk algısını yükseltiyor. Bu durum, doğrudan CDS’lere yansıyor.
4. Yapısal Reform Eksikliği ve Kurumsal Erozyon
Yabancı yatırımcıların uzun süredir vurguladığı en temel beklenti olan yapısal reformlar konusunda somut adımların hâlâ atılmamış olması, güven zedelenmesine neden oluyor. Ayrıca bağımsız kurumların zayıflaması, kredi değerlendirmelerini doğrudan etkiliyor.
Ekonomik Sonuçları Ne Olur?
Borçlanma Maliyetleri Artar: Devlet ve özel sektör, yurt dışından daha pahalıya borçlanır.
Yatırım Girişi Zayıflar: CDS’in yükselmesi, doğrudan yabancı yatırımcıların Türkiye’yi riskli bölge olarak görmesine neden olur.
TL Üzerindeki Baskı Artar: Güven eksikliği, dövize yönelimi artırır, bu da kurda yukarı yönlü hareketleri tetikler.
Çözüm İçin Ne Gerekiyor?
Ekonomistler, CDS priminin düşürülmesi için öncelikle şu adımların atılması gerektiğini belirtiyor:
- Gerçekçi ve güven veren bir enflasyonla mücadele programı,
- Bağımsız kurumların güçlendirilmesi ve öngörülebilir ekonomi yönetimi,
- Şeffaf rezerv yönetimi ve piyasa dostu iletişim stratejileri,
- Eğitimden hukuka uzanan yapısal reformların vakit kaybedilmeden hayata geçirilmesi.
Sonuç: Güveni Kaybetmek Kolay, Kazanmak Zor
CDS’teki bu sıçrama, sadece bir ekonomik veri değil; Türkiye’nin küresel finans arenasındaki karnesi olarak da okunmalı. Ekonomik göstergeler üzerinde ne kadar makyaj yapılırsa yapılsın, yatırımcı güvenini yansıtan CDS gibi veriler, gerçek algıyı en yalın haliyle ortaya koyuyor.
“Türkiye, riskten fırsata geçmek istiyorsa; istikrarı, şeffaflığı ve güveni yeniden inşa etmek zorunda.”
